Στην καρδιά της Άρτας, στην περιοχή Τρίγωνο, δεσπόζει ο επιβλητικός Ιερός Ναός Μαξίμου του Γραικού, ο πρώτος που ιδρύθηκε προς τιμή του Αγίου στη γενέτειρά του. Τα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν τον Ιούνιο του 2016, ύστερα από χρόνια σχεδιασμού και δωρεών πιστών, σηματοδοτώντας μια νέα πνευματική εποχή για την τοπική εκκλησιαστική κοινότητα.
Ο ναός συνδέεται άμεσα με τη ζωή και το έργο του Αγίου Μαξίμου του Γραικού, μιας εξέχουσας μορφής του 16ου αιώνα με διεθνή ακτινοβολία. Ο Άγιος, γνωστός και ως Μάξιμος ο Βατοπαιδινός ή Maksim Grek, γεννήθηκε γύρω στο 1470 στην Άρτα με το όνομα Μιχαήλ Τριβώλης.
Καταγόταν από λογιοκρατούμενη οικογένεια του Μυστρά, σπούδασε στη Φλωρεντία και κατέκτησε γλώσσες όπως ελληνικά, λατινικά, ιταλικά και γαλλικά. Αργότερα ασκήθηκε ως μοναχός στη Μονή Βατοπαιδίου στο Άγιον Όρος.
Στη Ρωσία προσκλήθηκε να μεταφράσει και να διορθώσει λειτουργικά έργα, συμβάλλοντας στη θεολογική τους ακρίβεια. Για τον λόγο αυτόν ονομάστηκε «μεταρρυθμιστής των Ρώσων». Αν και υπέστη φυλάκιση και εξορία, τελικά κατέληξε στη Λαύρα του Αγίου Σεργίου, όπου εκοιμήθη το 1556.
Η μνήμη του τιμάται κάθε 21 Ιανουαρίου, ενώ το 1988 αναγνωρίστηκε επίσημα ως Άγιος. Στον Ιερό Ναό της Άρτας φυλάσσεται το λείψανό του, προσφέροντας στους πιστούς ευκαιρία για προσκύνημα.
Η ανέγερση του ναού επιλέχθηκε για να τιμηθεί η τοπική ταυτότητα και να συνδεθεί η αρχιτεκτονική με την πνευματική κληρονομιά του Αγίου.
Ο ναός ακολουθεί το πρότυπο της τρουλλαϊκής βασιλικής με κεντρικό τρούλο, παραπέμποντας στην ορθόδοξη παράδοση. Στο εσωτερικό του ξεχωρίζουν οι αγιογραφίες που παρουσιάζουν σκηνές από τη ζωή του Αγίου Μαξίμου και η ξυλόγλυπτη τέχνη του τέμπλου.
Στη θρησκευτική και κοινωνική ζωή της Άρτας, ο ναός κατέχει ήδη πρωταγωνιστικό ρόλο. Ως ενοριακός ναός της Ιεράς Μητροπόλεως Άρτης φιλοξενεί καθημερινές λειτουργίες, εορτές και πανηγύρεις, αποτελώντας κέντρο πνευματικής συγκέντρωσης. Η παρουσία του λειψάνου προσελκύει πολυάριθμους προσκυνητές, ειδικά κατά την ετήσια γιορτή του Αγίου.
Παρά το νεαρό της ηλικίας του, ο Ναός Μαξίμου του Γραικού στην Άρτα αποτελεί ζωντανό μνημείο πίστης, μια γέφυρα ανάμεσα στην τοπική παράδοση και την οικουμενική χριστιανική ταυτότητα.
