Η Μονή Παναγίας Μποτσιώτισσας ή Μεγαλόχαρης βρίσκεται την ορεινή ζώνη της Άρτας, στην περιοχή του Άνω Ραδοβυζίου, ένα μνημείο που συνδυάζει θρησκευτική πίστη, τοπική ιστορία και αρχιτεκτονική αξία. Η μονή είναι αφιερωμένη στο Γενέσιο της Θεοτόκου και η ονομασία «Μποτσιώτισσα» προέρχεται από τον παλιό οικισμό Μπότση. Το 1954, ο οικισμός μετονομάστηκε σε Μεγαλόχαρη, σε ανάμνηση της Παναγίας που τιμάται στην περιοχή, με αποτέλεσμα να επικρατούν και οι δύο ονομασίες.
Η ιστορία της Μονής Παναγίας Μποτσιώτισσας συνδέεται με την παράδοση της βυζαντινής περιόδου, αν και οι γραπτές πηγές είναι περιορισμένες. Το σημερινό οικοδόμημα χρονολογείται στον 17ο αιώνα. Ο κυρίως ναός κτίστηκε στα μέσα του αιώνα, ενώ οι εσωτερικές τοιχογραφίες του τοποθετούνται στα τέλη του. Δυστυχώς, η φθορά του χρόνου, η αιθάλη από τα κεριά και η υγρασία έχουν αλλοιώσει σημαντικά τη ζωγραφική διακόσμηση, όμως ακόμα και σήμερα μπορεί κανείς να διακρίνει τη λιτή αλλά κατανυκτική αισθητική τους.
Η Μονή Παναγίας Μποτσιώτισσας αποτέλεσε και σημείο αναφοράς για την τοπική ιστορία. Κατά την επανάσταση του Ραδοβυζίου το 1854, που έμεινε γνωστή ως «επανάσταση της Μπότσης», η μονή λειτούργησε ως κέντρο συγκέντρωσης των αγωνιστών. Στις 15 Ιανουαρίου εκείνης της χρονιάς, περίπου 450 άνδρες υπέγραψαν επαναστατική διακήρυξη μέσα στη μονή, επιβεβαιώνοντας τον ρόλο της ως τόπου ελπίδας και εθνικής συνείδησης. Αυτή η ιστορική διάσταση προσθέτει ιδιαίτερο συμβολισμό στο μνημείο.
Αρχιτεκτονικά, η Μονή Παναγίας Μποτσιώτισσας είναι σταυρεπίστεγος ναός, με κάτοψη σε σχήμα σταυρού και τρούλο. Η τρουλοκαμάρα της έχει κυβικό σχήμα, μια ιδιομορφία που τη διαφοροποιεί από τα συνηθισμένα ημισφαιρικά παραδείγματα άλλων εκκλησιών. Το σύνολο της κατασκευής είναι λιτό, χωρίς περιττές διακοσμήσεις, στοιχείο που μαρτυρά την προσαρμογή στις συνθήκες της ορεινής Ηπείρου. Οι σωζόμενες τοιχογραφίες, παρά τη φθορά τους, προσφέρουν στον επισκέπτη μια εικόνα της μεταβυζαντινής τέχνης του 17ου αιώνα.
Η σημασία της μονής δεν είναι μόνο θρησκευτική αλλά και κοινωνική. Για τους κατοίκους των γύρω χωριών, η Μονή Παναγίας Μποτσιώτισσας αποτέλεσε κέντρο πνευματικής ενότητας, παράδοσης και τοπικής ταυτότητας. Κάθε χρόνο, στις 7 και 8 Σεπτεμβρίου, διοργανώνεται η ετήσια πανήγυρη για τη Γέννηση της Θεοτόκου, η οποία προσελκύει πλήθος πιστών και επισκεπτών, δίνοντας ζωντάνια στο μνημείο και αναδεικνύοντας τη διαχρονική του αξία.
Για τον ταξιδιώτη που επιθυμεί να γνωρίσει την Άρτα και τα ορεινά της, η Μονή Παναγίας Μποτσιώτισσας είναι προορισμός που συνδυάζει προσκύνημα, ιστορική γνώση και φυσική ομορφιά. Η πρόσβαση στη μονή γίνεται οδικώς από το χωριό Μεγαλόχαρη προς τα Ποτιστικά. Ο δρόμος είναι σε τμήματα ασφάλτινος και σε άλλα χωμάτινος, κάτι που προσφέρει στον επισκέπτη την αίσθηση της αυθεντικής ορεινής διαδρομής της Ηπείρου.
Η Μονή Παναγίας Μποτσιώτισσας αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της Άρτας. Η αρχιτεκτονική της ιδιαιτερότητα, οι τοιχογραφίες του 17ου αιώνα, η σύνδεσή της με την επανάσταση του 1854 και η ζωντανή θρησκευτική παράδοση της πανήγυρης τη μετατρέπουν σε έναν τόπο που αξίζει να επισκεφθεί κάθε ταξιδιώτης.
